Nha Đam: Công Dụng Và Những Lưu Ý Khi Dùng

Nha đam (lô hội) là loại thực vật được trồng và sử dụng phổ biến tại nhiều quốc gia. Ngoài công dụng làm đẹp da, nha đam còn có nhiều lợi ích thần kỳ cho sức khỏe. Cùng bTaskee tìm hiểu về 6 công dụng của nha đam và những lưu ý khi dùng bạn nhé!

Đặc điểm, nguồn gốc và thành phần dinh dưỡng của cây nha đam

Đặc điểm, nguồn gốc

Nha đam là lá mọng thuộc chi Lô hội (Aloe) có nguồn gốc từ Bắc Phi. Vào thế kỷ XIII giống cây này được một du khách người Italia tên là Marco Polo giới thiệu tại Trung Quốc, sau đó lan trồng sang nước ta.

Tại Việt Nam, nha đam được trồng rải rác khắp Việt Nam, nhiều nhất là ở Phan Thiết, Phan Rang, Phan Rí thuộc tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận. Chúng chịu hạn hán rất giỏi và thường được sử dụng để làm thuốc hoặc làm cây cảnh.

Thân cây nha đam rất ngắn, tuy nhiên phần lá dài bao xung quanh có thể giúp cây cao tới 100 cm. Đặc biệt, lá cây rất dày và mọng nước (nhớt) có màu xanh lục hoặc xám.

Rìa lá có thêm các răng cưa. Ở một số giống lô hội, bạn sẽ thấy thêm các vệt trắng trên bề mặt lá. Hoa nha đam thường phát triển vào mùa hè có màu vàng cam và mọc thành chùm.

Thành phần dinh dưỡng của nha đam

Nha đam là một loại thực phẩm giàu các chất dinh dưỡng và khoáng chất tốt cho sức khỏe. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trung bình trong 100g lá nha đam chứa:

• Năng lượng: 15kcal
• Nước: 96,2g
• Đường: 3,75g
• Natri: 8mg
• Sắt: 0.15mg
• Canxi: 8mg
• Vitamin C: 3,8mg

Nha đam có tác dụng gì? Mách bạn 6 công dụng thần kỳ của nha đam

Chăm sóc sức khỏe răng miệng

Sâu răng và các bệnh về nướu là những chứng bệnh răng miệng phổ biến. Một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa những tình trạng này là giảm sự tích tụ của mảng bám, hoặc màng sinh học vi khuẩn, trên răng.

Lô hội có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn tạo mảng bám Streptococcus mutans trong miệng, cũng như nấm men Candida albicans.

Trong một nghiên cứu trên 300 người, các nhà đã so sánh nước ép lô hội nguyên chất 100% với thành phần nước súc miệng tiêu chuẩn là chlorhexidine.

Sau 4 ngày sử dụng, nước súc miệng lô hội dường như có hiệu quả tương đương với các loại nước súc miệng hóa học chứa chlorhexidine.

Các hợp chất thực vật trong lô hội, điển hình vitamin C có thể ngăn chặn mảng bám, giảm đau nhức chân răng hoặc giảm sưng lợi.

Hỗ trợ điều trị chứng trào ngược dạ dày

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp. 

Bài nghiên cứu của EBSCO đã chỉ ra rằng tiêu thụ 1-3 ounce gel lô hội hằng ngày có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của GERD. Ngoài ra, lô hội cũng có thể làm dịu các vấn đề liên quan đến tiêu hóa khác và giảm các triệu chứng ợ nóng.

Nha đam giúp điều trị bệnh tiểu đường

Nha đam chứa tới tận 75 loại hợp chất đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chỉ số đường huyết; tiêu biểu là saponin,lignin, acid salicylic và phytosterol.

Theo nghiên cứu của NCBI Hoa Kỳ, uống hai thìa nước ép lô hội mỗi ngày làm cải thiện đáng kể lượng đường trong máu. Hợp chất phytosterol được tìm thấy trong nha đam có tác dụng chống tăng đường huyết.

Nếu kiên trì sử dụng trong một thời gian dài sẽ tác động tích cực đến sức khỏe người bệnh tiểu đường, đặc biệt là đối tượng mắc tiểu đường type 2.

Bên cạnh đó, lô hội còn chứa một số nguyên tố vi lượng như magie, mangan, kẽm, crom,… có tác dụng tăng độ nhạy của insulin trong quá trình điều hòa lượng đường huyết trong máu.

Tăng cường sức khỏe đường ruột

Từ lâu, nha đam được coi là một loại thuốc nhuận tràng tự nhiên . Một nhóm các nhà khoa học Nigeria đã tiến hành một nghiên cứu trên chuột và phát hiện ra rằng gel làm từ cây nha đam điển hình có thể làm giảm táo bón.

Tuy nhiên, theo một nghiên cứu khác của Viện Y tế Quốc gia đã cho thấy rằng nếu sử dụng nha đam quá nhiều trong một thời gian dài sẽ gây ra sự phát triển của khối u trong ruột già của chuột thí nghiệm.

Các nhà khoa học khuyến cáo rằng có thể sử dụng lô hội để giảm táo bón, nhưng phải dùng với một lượng vừa phải; khoảng 60 – 100ml nước nha đam là đủ.

Ngăn ngừa và điều trị ung thư vú

Nha đam là một loại thực vật giàu các chất oxi hóa mạnh nên có thể giúp trung hòa các gốc tự do và ngăn ngừa ung thư

Một công trình nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học Anh đã chứng minh rằng các hợp chất emodin có trong lô hội có khả năng ức chế sự tăng sinh của tế bào ung thư vú bằng cách điều chỉnh giảm mức protein ER α. 

Do đó, ngoài công dụng bôi ngoài da để làm đẹp, các chị em phụ nữ cũng nên ăn lô hội thường xuyên và hợp lý để chống lại bệnh ung thư vú.

Cải thiện là da và ngăn ngừa nếp nhăn

Các chất oxi hóa trong lô hội có thể làm chậm quá trình lão hóa da.

Trong một nghiên cứu năm 2009, các nhà khoa học đã cho 30 phụ nữ trên 45 tuổi dùng lô hội trong 3 tháng. Kết quả xét nghiệm trên nhóm đối tượng khảo sát đã chứng minh rằng lô hội giúp tăng sản xuất collagen và cải thiện độ đàn hồi của da.

Một bài nghiên cứu khác của NCBI , cũng cho thấy lô hội có khả năng giữ ẩm và cải thiện tình trạng lão hóa, nứt nẻ da; điều này đặc biệt có ích đối với những người da khô, hay bị bong tróc.

Một số lưu ý khi dùng nha đam

Khi sơ chế phải làm sạch phần mủ màu vàng của lô hội

Phần mủ vàng của lô hội có độc. Do đó, khi gọt lô hội, bạn cần gọt bỏ phần gốc bẹ cùng những phần thịt lá đã bị dính mủ vàng.

Sau đó ngâm thịt lô hội với nước muối loãng khoảng 15 phút rồi rửa lại nhiều lần với nước sạch.

Nếu không có nhiều thời gian, kinh nghiệm để lựa chọn và sơ chế nha đam, bạn có thể tham khảo dịch vụ nấu ăn và đi chợ của bTaskee. Chỉ với vài thao tác vô cùng đơn giản trên điện thoại, gia đình bạn sẽ có ngay những bữa ăn ngon và an toàn.

Tải app bTaskee tại đây

Có thể gây dị ứng

Một số người sẽ bị dị ứng với lô hội với một số triệu chứng như: phát ban, khó thở, ngứa, đau cổ họng, đau ngực,…

Ngoài ra, không nên đắp mặt nạ lô hội khi trên chỗ cần đắp có vết thương hở. Chất bradykinin có trong lô hội có thể gây dị ứng, bong tróc da, sưng tấy, thậm chí là gây nhiễm trùng da.

Không nên ăn quá nhiều lô hội

Trong lô hội có chứa rất nhiều hợp chất anthraquinone có tác dụng nhuận tràng. Tuy nhiên nếu nhiều nước ép lô hội có thể gây ra tiêu chảy. Nếu tình trạng tiêu chảy nghiêm trọng hơn có thể gây mất nước, chuột rút và đau quặn bụng.

Ngoài ra, ăn quá nhiều lô hội trong ngày có thể khiến mệt mỏi, làm giảm kali trong máu, rối loạn chức năng gan, ảnh hưởng đến tim mạch và biểu hiện thường thấy nhất là nôn mửa, tiêu chảy – nếu dùng quá nhiều thì nước tiểu đỏ như máu. Vì vậy, hãy sử dụng lô hội một cách hợp lý, không nên dùng quá 100g lô hội trong 1 ngày.

Gây phản ứng với thuốc

Theo đông y, một số loại thảo mộc như rễ đại hoàng, thầu dầu, rễ vỏ cây… dễ phản ứng với nha đam sẽ gây ra các triệu chứng tiêu chảy, ngộ độc, mất nước.

Ngoài ra nếu sử dụng chung nước ép nha đam cùng với tỏi sẽ gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và tim mạch. Vì thế, nếu bạn đang dùng một số loại thuốc hoặc thảo mộc trị bệnh, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi dùng nha đam nhé!.

Những đối tượng không nên sử dụng lô hội

• Phụ nữ có thai hoặc đang trong thời kỳ kinh nguyệt: Phụ nữ có thai hoặc đang trong thời kỳ tuyệt đối không nên sử dụng nước ép lô hội.
  Nguyên nhân là vì những chất có chứa trong lô hội sẽ gây kích thích tử cung co thắt dẫn đến sảy thai hoặc gây ra khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi. Ngoài ra, hợp chất anthraquinon có thể khiến trẻ bị tiêu chảy thông qua đường sữa mẹ. Do đó, phụ nữ đang cho con bú cũng không nên sử dụng nước ép lô hội.
• Người mắc bệnh tim mạch, đường huyết: lô hội có thể khiến cho cơ thể sản xuất quá nhiều lượng adrenaline. Do đó, các bệnh nhân bị bệnh tim mạch nên hạn chế sử dụng lô hội để tránh làm nghiêm trọng thêm tình trạng bệnh.

Ngoài ra, lô hội còn làm giảm nồng độ kali trong máu gây suy nhược cơ bắp và rối loạn nhịp tim do đó tuyệt đối không nên cho người cao tuổi sử dụng.

Bên cạnh đó, sử dụng nhiều lô hội gây giảm lượng insulin đáng kể dẫn đến tình trạng tụt đường huyết. Vì vậy khi những người bị mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh hạ đường huyết muốn sử dụng loại thực phẩm này thì cần phải hỏi ý kiến bác sĩ.

Cách chọn và bảo quản nha đam

Cách chọn: Hãy chọn những nhánh nha đam nhỏ và có màu xanh tươi. Lớp vỏ căng bóng không bị héo úa. Những cây nhánh lớn hoặc xanh tím dù rất bắt mắt nhưng lại không có nhiều dưỡng chất như loại nhỏ.

Cách bảo quản: Lá nha đam khi mua về mà chưa cần sử dụng bạn có thể rửa lớp đất bên ngoài vỏ lá. Sau đó dùng màng bọc thực phẩm bọc chúng lại. Bạn có thể lựa chọn cách bảo quản nha đam tại ngăn mát tủ lạnh (trong 1-2 tuần) hoặc ngăn đông của tủ lạnh (trong 8 tháng).

>>> Tham khảo thêm các cách sơ chế nha đam qua bài viết: Cách Bảo Quản Nha Đam Đúng Chuẩn Giữ Được Lâu Nhất.

Câu hỏi thường gặp

Hi vọng qua những chia sẻ từ bài viết này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về các công dụng và lưu ý khi dùng nha đam (lô hội). Hãy sử dụng lô hội thường xuyên và đúng cách để tăng cường sức khỏe bạn nhé!

Nguồn ảnh: Canva

Xem thêm thông tin dinh dưỡng rau củ quả:

• Phúc Bồn Tử Là Gì? Những Công Dụng Và Cách Chế Biến
• Quả Cam: Thành phần Dinh Dưỡng Và Tác Dụng Tuyệt Vời
• Công Dụng Quả Cóc Đối Với Sức Khỏe Và Làm Đẹp